Тыпавыя правілы антыкарупцыйных паводзін

Акадэмія кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь

Навукова-даследчы інстытут тэорыі і практыкі
дзяржаўнага кіравання

ТЫПАВЫЯ ПРАВІЛЫ
антыкарупцыйных паводзін у дзяржаўных органах і іншых арганізацыях Рэспублікі Беларусь

Мінск, 2017

ГЛАВА 1
АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

1. Сапраўдныя Тыпавыя правілы антыкарупцыйных паводзін у дзяржаўных органах і іншых арганізацыях Рэспублікі Беларусь (далей - Правілы) усталёўваюць базавыя прынцыпы, нормы і правілы антыкарупцыйных паводзін дзяржаўных службовых асоб дзяржаўных органаў і іншых арганізацый і прыраўнаваных да іх асоб (далей - службовых асоб).

Задачамі гэтых правіл з'яўляюцца:

фарміраванне антыкарупцыйных паводзін службовых асоб;

годнае выкананне прафесійнай дзейнасці на аснове заканадаўства, правіл службовых паводзін, а таксама этычных норм і стандартаў;

забеспячэнне адзінай маральна-нарматыўнай асновы паводзін службовых асоб;

зніжэнне магчымасцей для ўзнікнення карупцыйных праяў;

садзейнічанне ўмацаванню аўтарытэту дзяржаўных службовых асоб дзяржаўных органаў і іншых арганізацый і прыраўнаваных да іх асоб, павышэнне даверу грамадзян да дзяржаўных органаў і іншых арганізацый.

2. Гэтыя Правілы распрацаваны на падставе:

Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь ад 15 сакавіка 1994 г.;

Дырэктывы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 сакавіка 2004 г. нумар 1 "Аб мерах па ўмацаванню грамадскай бяспекі і дысцыпліны";

Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15 снежня 2014 г. № 5 "Аб узмацненні патрабаванняў да кіруючых кадраў і работнікаў арганізацый";

Закона Рэспублікі Беларусь ад 15 ліпеня 2015 г. "Аб барацьбе з карупцыяй";

Закона Рэспублікі Беларусь ад 14 чэрвеня 2003 г. "Аб дзяржаўнай службе ў Рэспубліцы Беларусь";

іншых нарматыўных прававых актаў, накіраваных на барацьбу з карупцыяй.

3. У гэтых Правілах выкарыстоўваюцца тэрміны ў значэннях, вызначаных у Законе Рэспублікі Беларусь ад 15 ліпеня 2015 г. "Аб барацьбе з карупцыяй".

4. Службовыя асобы павінны прымаць усе неабходныя меры для захавання палажэнняў гэтых Правіл, а кожны грамадзянін мае права чакаць ад службовых асоб паводзін у адносінах з ім у адпаведнасці з палажэннямі гэтых Правіл.

5. Веданне і выкананне палажэнняў сапраўдных Правілаў з'яўляецца адным з крытэрыяў ацэнкі якасці прафесійнай дзейнасці і ўзроўню развіцця дзелавых і асобасных якасцей службовых асоб.

ГЛАВА 2
ПРЫНЦЫПЫ Службовага паводзінаў службовых асоб

6. Кожны дзяржаўны орган і іншыя арганізацыі прытрымліваюцца прынцыпаў заканадаўства аб барацьбе з карупцыяй, а таксама прынцыпаў этычных дзелавых паводзін ва ўсіх відах дзелавых адносін. Прынцыпы сапраўдных Правілаў абавязковыя для выканання ўсімі службовымі асобамі.

У дзяржаўных органах і іншых арганізацыях замацоўваецца прынцып непрымання карупцыі ў любых формах і праявах як у паўсядзённай дзейнасці, так і пры рэалізацыі стратэгічных праектаў.

7. Базавымі прынцыпамі антыкарупцыйных паводзінаў службовых асоб з'яўляюцца:

прынцып адпаведнасці дзеянняў і рашэнняў заканадаўству – меры, якія рэалізуюцца ў дзяржаўных органах і іншых арганізацыях і працэдуры фарміравання службовых паводзін, павінны адпавядаць заканадаўству;

прынцып асабістага прыкладу - кіраўніцтву дзяржаўных органаў і іншых арганізацый адводзіцца ключавая роля ў фарміраванні культуры нецярпімасці да карупцыі і ў стварэнні ўнутрыарганізацыйнай сістэмы папярэджання карупцыі;

прынцып уцягнутасці службовых асоб у працэсы барацьбы з карупцыяй - ажыццяўляецца шырокая інфармаванасць работнікаў аб палажэннях заканадаўства па барацьбе з карупцыяй, а таксама прымаюцца меры для іх актыўнага ўдзелу ў фарміраванні і рэалізацыі антыкарупцыйных стандартаў і працэдур у дзяржаўных органах і іншых арганізацыях;

прынцып суразмернасці антыкарупцыйных працэдур рызыцы карупцыі -выкананне службовымі асобамі комплексу мер, якія дазваляюць знізіць верагоднасць уцягвання іх у карупцыйную дзейнасць;

прынцып эфектыўнасці антыкарупцыйных працэдур - аптымальнасць антыкарупцыйных мерапрыемстваў дзяржаўных органаў і іншых арганізацый па кошце, прастаце рэалізацыі і значнасці вынікаў;

прынцып адказнасці і непазбежнасці пакарання за карупцыйныя праявы - непазбежнасць пакарання ўсіх службовых асоб незалежна ад займаемай пасады, стажу працы і іншых умоў у выпадку ўчынення імі карупцыйных правапарушэнняў і ў сувязі з выкананнем працоўных абавязкаў;

прынцып адкрытасці гаспадарчай і іншай дзейнасці - інфармаванне контрагентаў, партнёраў і грамадскасці аб выніках гаспадарчай дзейнасці, за выключэннем інфармацыі, якая мае службовы характар ​​або прадстаўляе камерцыйную таямніцу;

прынцып пастаяннага кантролю і рэгулярнага маніторынгу стану спраў - рэгулярны маніторынг эфектыўнасці гэтых Правілаў і давядзенне яго вынікаў усім зацікаўленым.

ГЛАВА 3
ПАПЯРЭДЖАННЕ КАРУПЦЫІ

8. У мэтах папярэджання карупцыі службовыя асобы павінны:

супрацьстаяць праявам карупцыі;

не дапускаць карупцыйных правапарушэнняў або правапарушэнняў, якія ствараюць умовы для карупцыі;

спыняць факты карупцыйных правапарушэнняў з боку іншых службовых асоб;

пазбягаць паводзін, якія могуць прымусіць іх аказаць паслугу іншай асобе ўзамен прадастаўленых ад яе пераваг, ільгот або іншых выгод;

не дапускаць пасярэдніцтва ў хабарніцтве або камерцыйным подкупе, або іншым чынам садзейнічаць хабарадаўцу і/або хабараатрымальніку ў дасягненні або рэалізацыі пагаднення паміж імі аб атрыманні і дачы хабару або здзяйсненні камерцыйнага подкупу;

адмаўляцца ад атрымання любых плацяжоў у выглядзе грашовых сродкаў матэрыяльных каштоўнасцяў, іншай выгады або перавагі, калі атрыманне такіх плацяжоў, выгод або пераваг само па сабе з'яўляецца следствам неналежнага выканання службовых або іншых прадугледжаных законам абавязкаў.

9. Аб усіх выпадках, якія могуць паўплываць на выкананне работнікам яго абавязкаў, ён павінен дакладваць свайму непасрэднаму начальніку, а пры неабходнасці таксама і іншым службовым асобам або органам.

10. Службовая асоба нясе адказнасць за неправамернасць сваіх дзеянняў. У выпадку сумнення ў правамернасці атрыманых для выканання загада, распараджэння і гэтак далей (далей - указанні) службовая асоба абавязана неадкладна паведаміць аб гэтым у пісьмовай форме:

свайму непасрэднаму кіраўніку;

кіраўніку, які выдаў указанні;

вышэйстаячаму кіраўніку.

Калі вышэйстаячы кіраўнік, а ў яго адсутнасць кіраўнік, які выдаў указанні ў пісьмовай форме, пацвярджаюць іх, работнік абавязаны іх выканаць, за выключэннем выпадкаў, калі іх выкананне з'яўляецца злачынствам.

11. Калі службовая асоба мае праўдзівую інфармацыю аб карупцыйным правапарушэнні або аб правапарушэнні, якое стварае ўмовы для карупцыі, яна павінна прыняць неабходныя меры па прадухіленні і спыненні такога правапарушэння.

Да неабходных мер адносяцца інфармаванне кіраўніцтва дзяржаўнага органа або іншай арганізацыі; інфармаванне ўпаўнаважаных дзяржаўных органаў.

Пасля атрымання інфармацыі аб карупцыйным правапарушэнні або аб правапарушэнні, якое стварае ўмовы для карупцыі, кіраўніцтва дзяржаўнага органа або іншай арганізацыі прымае па іх адпаведныя меры, у тым ліку па абароне асобы, якая паведаміла аб правапарушэнні, калі ў яе дзеяннях няма парушэнняў заканадаўства, ад незаконнага пераследу, негатыўна ўплывае на яго далейшую службовую дзейнасць, правы і законныя інтарэсы.

12. Пры ўзнікненні канфлікту інтарэсаў службовая асоба абавязана прыняць меры па яе прадухіленні і ўрэгуляванні, прадугледжаныя заканадаўствам аб барацьбе з карупцыяй.

13. У дзяржаўных органах і іншых арганізацыях неабходна праводзіць конкурсы, аўкцыёны або іншыя працэдуры ў парадку і на ўмовах, вызначаных заканадаўствам, пры прыняцці рашэнняў: аб распараджэнні дзяржаўнай маёмасцю; аб правядзенні закупак; аб прыцягненні юрыдычных асоб і (або) індывідуальных прадпрымальнікаў да рэалізацыі дзяржаўных праграм і дзяржаўных заказаў; аб размеркаванні квот; аб выбары пастаўшчыкоў для дзяржаўных патрэб; аб ускладанні на юрыдычную асобу і (або) індывідуальнага прадпрымальніка асобных функцый дзяржаўнага заказчыка; у іншых выпадках, прадугледжаных актамі заканадаўства. Гэты пункт прымяняе ў выпадках, калі іншае не прадугледжана Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь.

14. Службовыя асобы ў пісьмовым выглядзе даюць абавязацельства па выкананні абмежаванняў, устаноўленых артыкуламі 17–20 Закона Рэспублікі Беларусь ад 15 ліпеня 2015 г. № 305-З "Аб барацьбе з карупцыяй", і ставяцца ў вядомасць аб прававых наступствах невыканання такога абавязацельства.

15. Кіраўніцтва дзяржаўнага органа або іншай арганізацыі мае права прыцягваць асоб, якія ўчынілі карупцыйныя правапарушэнні або правапарушэнні, што ствараюць умовы для карупцыі, а таксама парушылі пісьмовае абавязацельства, указанае ў пункце 14 гэтых Правілаў, да дысцыплінарнай адказнасці аж да вызвалення ад займаемай. , устаноўленым адпаведнымі заканадаўчымі актамі.

16. Усе службовыя асобы маюць права прымаць удзел у распрацоўцы і грамадскім абмеркаванні праектаў лакальных нарматыўных прававых актаў у сферы барацьбы з карупцыяй, у дзейнасці камісіі па супрацьдзеянні карупцыі, а таксама ў іншых формах, прадугледжаных заканадаўствам.

ГЛАВА 4
АДКАЗНАСЦЬ ЗА ПАРУШЭННЕ САПРАЎДНЫХ ПРАВІЛ, АРГАНІЗАЦЫЯ І КАНТРОЛЬ ІХ ВЫКАНАННЯ

17. Адказнасць за правапарушэнні, якія ствараюць умовы для карупцыі, і карупцыйныя правапарушэнні ўстанаўліваецца Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях, Крымінальным кодэксам Рэспублікі Беларусь і іншымі заканадаўчымі актамі.

18. Кожны дзяржаўны орган і іншыя арганізацыі паслядоўна забяспечваюць рэалізацыю гэтых Правіл у сваёй дзейнасці:

адкрыта заяўляюць аб непрыманні карупцыі і патрабуюць ад сваіх службовых асоб безумоўнага захавання базавых прынцыпаў, норм і правіл антыкарупцыйных паводзін;

ажыццяўляюць мерапрыемствы па павышэнні матывацыі службовых асоб прытрымлівацца антыкарупцыйных паводзін;

арганізуюць мерапрыемствы па выяўленні і наступнай актуалізацыі карупцыйных рызык;

рэалізуюць і актуалізуюць праграму навучання службовых асоб антыкарупцыйным паводзінам;

фармуюць антыкарупцыйны светапогляд;

ствараюць умовы нецярпімасці да карупцыйных паводзін;

забяспечваюць павышэнне ўзроўню правасвядомасці і прававой культуры службовых асоб;

20. У мэтах ажыццяўлення кантролю за выкананнем палажэнняў гэтых Правілаў кіраўніцтвам дзяржаўнага органа або іншай арганізацыі назначаюцца асобы (падраздзяленні), адказныя за актуалізацыю, укараненне, маніторынг і рэалізацыю гэтых Правілаў.

21. Тэкст гэтых Правілаў размяшчаецца ў агульнадаступных месцах дзяржаўных органаў і іншых арганізацый, а таксама на інтэрнет-сайтах дзяржаўных органаў і іншых арганізацый.